Khởi nguồn của gốm Aritayaki là vào năm 1616. Tương truyền rằng vào những năm 1590 từng có cuộc chiến tranh Nhật Bản – Triều Tiên do Toyotomi Hideyoshi xuất binh xâm lược Triều Tiên, và nghệ nhân gốm Yi Sam Pyeong được dẫn về Nhật từ Triều Tiên sau cuộc chiến tranh, đã tìm thấy loại đá gốm ở núi Izumiyama thuộc thị trấn Arita, từ đó sáng lập nên ngành gốm sứ đầu tiên của Nhật Bản. Vào thời Edo (1603 – 1868), loại gốm sứ này được xuất ra từ Imari nên nó được gọi là Imariyaki. Tên gọi Aritayaki được sử dụng rộng rãi kể từ thời Meiji (1868 – 1912). Ngành gốm sứ Aritayaki – ra đời từ sự nghiệp vĩ đại của Yi Sam Pyeong, đã đón chào 400 năm lịch sử vào năm 2016.

Trước đó, gốm sứ vốn chưa được sản xuất trong nước và chỉ có những sản phẩm gốm sứ cao cấp nhập từ nước ngoài được sử dụng trong một bộ phận giới thượng lưu thời bấy giờ. Nhưng kể từ khi Yi Sam Pyeong phát hiện ra đá gốm, tại Nhật Bản cũng có thể sản xuất gốm sứ với sản lượng lớn và nhiều người dân đã có thể cảm nhận được niềm vui sướng khi có được sản phẩm gốm sứ trong tay.

Hình bên dưới là đền thờ Sueyama-jinja ở thị trấn Arita. Đây là đền thờ Yi Sam Pyeong – ông tổ nghề gốm nên có cổng Torii, chó hộ vệ làm từ gốm Aritayaki. Tại đây, vào tháng 5 hàng năm, những người làm việc trong ngành gốm sứ tập trung về và tổ chức “Lễ hội Gốm sứ” (Sue, Arida porcelain Festival) nhằm vinh danh công lao của Yi Sam Pyeong.

Nào, sau khi viếng chào ông tổ nghề gốm xong, hãy vào thị trấn để tìm món đồ gốm Aritayaki yêu thích nào!

Núi bảo vật ngủ yên trong xưởng của lò gốm lâu đời!

Lò gốm Kouraku nằm ở vị trí cách ga Arita khoảng 5 phút đi bằng taxi. Tại đây có dịch vụ độc đáo “Săn tìm bảo vật” nhằm tận dụng hiệu quả những dụng cụ bằng gốm đang được làm dang dở chưa xuất ra thị trường hay những món đồ gốm có niên đại lâu đời đang nằm ngủ yên trong xưởng. Luật chơi vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần lựa chọn các dụng cụ mình yêu thích bỏ đầy giỏ trong vòng 90 phút.

Với course 5000 yên, bạn có thể chọn những món có thiết kế đơn giản dễ sử dụng trong sinh hoạt đời thường; với course 10.000 yên, bạn sẽ được chọn những món đồ gốm nhiều màu sắc được vẽ hoặc in hoa văn phong phú. Bạn có thể tự tay gói những món mình đã lựa chọn, ở đây còn có dịch vụ gởi đi nếu ngoài với hình thức người nhận thanh toán.

Người đã nghĩ ra dịch vụ này là Pimenta Sebastiao – nghệ sĩ xuất thân từ Brasil, hiện đang sống và học nghề tại lò gốm Kouraku. Anh ấy có thể nói 5 thứ tiếng gồm Nhật, Trung, Anh, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và là một người vô cùng thân thiện nên sẽ hướng dẫn bạn rất tận tình khi đến tham quan lò gốm.

Lò gốm Kouraku ra đời vào năm 1865, nó không chỉ sản xuất và bán dụng cụ ăn uống với thiết kế truyền thống mà còn có cả những sản phẩm được sản xuất kết hợp với các nghệ sĩ trong và ngoài nước.

Hơn nữa, nơi đây còn tổ chức chương trình “Artist in Residence” nhằm ủng hộ hoạt động chế tác, đồng thời khai thác những khả năng tiềm tàng của các nghệ sĩ nước ngoài và Pimenta chính là người đóng vai trò kết nối họ với nhau.

Hãy thử sử dụng gốm Aritayaki nào!

Tại lò gốm, khi đã có trong tay gốm Aritayaki, bạn có muốn thử kết hợp sử dụng chúng với các sản phẩm đặc sản địa phương? Và đặc sản vùng Saga chính là rượu Nhật Bản. Vào năm 2011, trong cuộc tranh tài về rượu lớn nhất thế giới có tên gọi “International Wine Challenge”, rượu Nhật Bản của tỉnh Saga đã thu hút được sự chú ý trong và ngoài nước. Trong đó, rượu Nabeshima Daiginjo của xưởng rượu Fukuchiyo Shuzo ở tỉnh Saga đã giành được giải thưởng cao nhất “Champion Sake” của Cơ quan Rượu Nhật.

Ở khu vực gần ga Hizenhama nằm ở thành phố Kashima, cách ga Arita 1 tiếng đi tàu điện, tập trung nhiều xưởng rượu lâu đời. Vào mùa đông – mùa ủ rượu Nhật, khắp nơi trong vùng đều phảng phất mùi hương ngọt ngào từ rượu gạo lên men.

Xưởng rượu Minematsu Shuzojo tọa lạc tại đây mở cửa một phần cơ sở nhằm phục vụ khách tham quan. Đồng thời, nơi đây còn trang bị góc thử rượu – nơi du khách có thể thưởng thức thử hơn 10 loại rượu. Lần này, tôi đã được nếm thử rượu bằng chiếc cốc vừa chọn ở lò gốm Kouraku. (*Thông thường xưởng rượu có chuẩn bị ly nhựa để uống thử.)

Tùy vào vật liệu và hình dạng của dụng cụ mà mùi hương của rượu và cách cảm nhận hương vị sẽ khác nhau. Do đó, nếu thử rượu bằng nhiều loại tách khác nhau, biết đâu chúng ta sẽ phát hiện ra nhiều điều mới thú vị nhỉ.

Cùng hòa mình vào suối nước nóng cùng gốm sứ Aritayaki!

Nếu đến thăm Kyushu ắt hẳn bạn phải tắm suối nước nóng đúng không nào. Và tôi tin rằng không chỉ riêng mình có suy nghĩ như vậy. Có lẽ sẽ có người thắc mắc rằng giữa suối nước nóng và gốm Aritayaki có mối liên hệ gì? Đây chính là cách sử dụng gốm Aritayaki chỉ có ở vùng đất Kyushu dồi dào suối nước nóng mà thôi.

Đó chính là bồn tắm bằng gốm sứ Aritayaki ở khách sạn Yuzen-no-Yado Tokai nằm ở khu suối nước nóng Ureshino này.

Đồ gốm càng có kích thước lớn càng khó tạo được sự cân bằng hài hòa trên toàn thể sản phẩm nên độ khó của việc chế tác càng lớn. Như chú chó hộ vệ ở đền thờ Sueyama, có thể nói đây là một tác phẩm chỉ có ở tỉnh Saga, vùng đất có kỹ thuật làm gốm cao.

Dòng nước khoáng nóng phun lên từ suối nước nóng Ureshino này là suối Sodium bicarbonate chứa nhiều Natri nên có đặc trưng sền sệt tạo cảm giác tiếp xúc lên da. Nó có công dụng tẩy tế bào chết làm da mịn màng và được nhiều người yêu thích xem là một trong 3 suối nước nóng đẹp da nổi tiếng nhất Nhật Bản.

Nhất định bạn sẽ tìm được sản phẩm yêu thích cho riêng mình!

Sau khi ra khỏi suối nước nóng, bạn có muốn vừa nghỉ ngơi vừa thong thả thưởng thức tách trà được sản xuất tại Ureshino không nào? Tại quán café&shop KiHaKo nằm cách con đường chính 10 phút đi bộ, bạn có thể thưởng thức Trà đen Nhật Bản – đặc sản vùng Ushireno bằng bộ ấm tách bằng gốm Aritayaki trắng. Ở đây không chỉ có quán café mà còn trang bị thêm nhà trọ và cửa hàng mua sắm nên du khách có thể vừa tận hưởng suối nước nóng vừa thỏa thú vui mua sắm.

Những địa điểm chúng tôi giới thiệu ở chuyên đề kỳ này đều có thể đến dễ dàng bằng phương tiện giao thông công cộng.

Năm nay là năm gốm sứ Aritayaki kỷ niệm 400 năm kể từ ngày sáng lập. Hãy lên đường tham gia hành trình khám phá Saga để tìm cho mình sản phẩm gốm sứ yêu thích nào!